Σαμοθράκη – Ανασυγκρότηση και Ανάπτυξη

Οι μελλοντικές επενδύσεις στη Σαμοθράκη οφείλουν να διοχετευτούν στην αναβάθμιση και ανθεκτικότητα των υφισταμένων αλλά, πεπαλαιωμένων κεντρικών υποδομών του νησιού καθώς και τη δημιουργία ενός έξυπνου, διασυνδεδεμένου νησιού, με μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Με εξαίρεση την ανάγκη γενναίας αναβάθμισης στο λιμάνι της Καμαριώτισσας, η Σαμοθράκη δε χρειάζεται νέες, αλλά καλύτερες και πιο έξυπνες κεντρικές υποδομές.

Η Σαμοθράκη θα πρέπει να ενταχθεί στον ευρύτερο σχεδιασμό για έναν πράσινο διαμετακομιστικό κόμβο που δημιουργείται σταδιακά στην Αλεξανδρούπολη και το Βόρειο Αιγαίο (cluster). Η Σαμοθράκη θα πρέπει να λάβει απτά, αντισταθμιστικά οφέλη για να χρηματοδοτηθεί η πράσινη μετάβαση του νησιού. Η επέκταση του λιμανιού της Καμαριώτισσας, η ακτοπλοϊκή διασύνδεσή της Σαμοθράκης με την Τουρκία και τα υπόλοιπα νησιά του Αιγαίου αλλά και το Λαύριο κρίνονται απαραίτητες.

Οι υποδομές της ΔΕΔΔΗΕ στο νησί θα πρέπει να βελτιωθούν, ώστε να πάψει οριστικά το φαινόμενο των διακοπών ρεύματος και να αποκατασταθεί η ενεργειακή ασφάλεια στο νησί καθώς και η απρόσκοπτη λειτουργία δημοσίων υπηρεσιών, η αδιάλειπτη ηλεκτροδότηση νοικοκυριών και τοπικών επιχειρήσεων.

Οι τηλεπικοινωνίες (δίκτυο 5G) καθώς και το διαδίκτυο θα πρέπει να βελτιωθούν, να καλύπτουν το σύνολο του νησιού 24/24.

Ήδη στο νησί λειτουργεί ένα σύστημα τηλεργασίας που θα διευρυνθεί σημαντικά στο άμεσο μέλλον, ιδίως κατά τους θερινούς μήνες, εφόσον σταθεροποιηθούν η ηλεκτροδότηση και οι τηλεπικοινωνίες.

Προτείνεται να δοθούν οικονομικά κίνητρα στις αεροπορικές εταιρείας από την Περιφέρεια για την ανάπτυξη πτητικού έργου και δρομολογίων εξωτερικού όλο το χρόνο με βάση την Αλεξανδρούπολη.

Η ολοκλήρωση των έργων λειτουργίας του ελικοδρομίου θα υποστηρίξει τη δημιουργία ενός ισχυρού διαμετακομιστικού κόμβου στη Σαμοθράκη με άμεση πρόσβαση 24/24.

Επενδύσεις θα πρέπει να γίνουν και στις υποδομές δημοτικής ύδρευσης, ώστε όλοι οι οικισμοί να έχουν πόσιμο νερό 24/24.

Η διαχείριση απορριμμάτων με στόχο τα μηδενικά απορρίμματα πρέπει να προωθηθεί στα πλαίσια του σχεδιασμού για της Σαμοθράκης ως Πράσινου Νησιού.

Στα ίδια πλαίσια, θα πρέπει να δοθούν κίνητρα για την αντικατάσταση του ιδιαίτερα παλιού στόλου αγροτικών, επαγγελματικών οχημάτων και ΙΧ.

Στόχος θα πρέπει να είναι η αύξηση της ανθεκτικότητας των υφιστάμενων υποδομών του νησιού, όπως κατέδειξε η περυσινή πυρκαγιά στον Έβρο με την σχεδόν τριήμερη διακοπή ρεύματος, τηλεπικοινωνιών και νερού. Επομένως, αναγκαίο κρίνεται η εκπόνηση ενός ολιστικού σχεδίου εκτίμησης κινδύνων (risk assessment) από διεπιστημονική ομάδα, την Περιφέρεια και το Δήμο Σαμοθράκης με βάση και τα απαιτούμενα από τη νομοθεσία της ΕΕ.

Η εξωστρέφεια είναι το βασικό ζητούμενο για τη Σαμοθράκη. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος θα πρέπει να βελτιωθεί σημαντικά η καθημερινότητα των δημοτών. Η δημιουργία νέων έξυπνων θέσεων εργασίας, η βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, αλλά και η άμεση βελτίωση των κρατικών και δημοτικών υπηρεσιών, της ιατρικής φροντίδας, της εκπαίδευσης, του αθλητισμού και πολιτισμού είναι βασικά προαπαιτούμενα για την παραμονή των κατοίκων, ιδιαίτερα των νέων στο νησί και τη δημιουργία κινήτρων για εξωστρέφεια του τοπικού πληθυσμού.

Ειδικότερα, προτείνονται οι εξής δράσεις:

• α) Βελτίωση της  ακτοπλοϊκής διασύνδεσης με τα νησιά του Βορείου Αιγαίου, την Τουρκία και το Λαύριο. Διασύνδεση του νησιού με  Ίμβρο και Canakkale.
• β) Επαναλειτουργία του τελωνείου στην Καμαριώτισσα, ώστε να μπορούν να προσεγγίσουν γιοτ στη Σαμοθράκη.
• γ) Ανάπτυξη των δρομολογίων του κρατικού αερολιμένα Αλεξ/πόλης με διεθνείς και εσωτερικές πτήσεις μέσω κινήτρων από την Περιφέρια ΑνΜΘ.
• δ) Βελτίωση των υποδομών και εξυπηρέτησης στα οδικά σύνορα του Έβρου και της ΑνΜΘ γενικότερα.
• ε) Περισσότερα Student Summer Camps στη Σαμοθράκη από ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια στα πλαίσια του Erasmus ή μέσω διακρατικών συμφωνιών π.χ. με Ιταλία, Γαλλία, Αυστρία.
• στ) Brand campaigns, μόνιμη συνεργασία και φιλοξενία διαδικτυακών νομάδων.
• ζ) Δημιουργία ολιστικού App για την «Εμπειρία Σαμοθράκη».
• η) Ολοκλήρωση και λειτουργία του κάθετου επιβατικού σιδηροδρομικού άξονα Ηγουμενίτσας/Βουκουρέστι/Αλεξανδρούπολη.
• θ) Υλοποίηση του σχεδίου υπερταχείας σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης/Κωνσταντινούπολης.

Η βιωσιμότητα στην καθημερινότητα της Σαμοθράκης είναι το μεγάλο στοίχημα τόσο σε τοπικό, όσο και σε εθνικό επίπεδο. Η βιώσιμη ανάπτυξη της Σαμοθράκης θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει ολιστικά το περιβάλλον, την τοπική κοινωνία, την πολιτιστική της κληρονομιά και την τοπική επιχειρηματική δραστηριότητα. Επομένως, η βιώσιμη ανάπτυξη θα προέλθει κυρίως από την ανάδειξη, με σύγχρονους όρους, της  πολιτιστικής κληρονομιάς, του φυσικού κάλλους, της γευσιγνωσίας και των τοπικών προϊόντων και υπηρεσιών της Σαμοθράκης.

Για να επιτευχθεί ο στόχος της βιώσιμης ανάπτυξης προτείνονται οι εξής δράσεις:

1. Αρχαιολογία:

• α) Επανασχεδιασμός προσβασιμότητας και άρτιας λειτουργίας του αρχαιολογικού χώρου Παλαιόπολης (φωτισμός, σήμανση, προσβασιμότητα κτλ).
• β) Επαναλειτουργία του αρχαιολογικού μουσείου εντός του 2024 και ανάπλαση του χώρου του μουσείου.
• γ) Προσβασιμότητα και επαναλειτουργία του χώρου των πύργων Γκατιλούζι.
• δ) Ολοκλήρωση των προβλεπόμενων εργασιών αναστύλωσης του Πύργου του Φονιά εντός του 2024.
• ε) Ανάδειξη των αρχαιολογικών μνημείων της Σαμοθράκης και συνέργειες με την Περαία Σαμοθράκης στα θρακικά παράλια (έκδοση νέου οδηγού για το Μουσείο και τα μνημεία με τεχνητή νοημοσύνη, επαυξημένη πραγματικότητα, δημιουργία museum shop, αναψυκτήριου κτλ.).
• στ) Δημιουργία ενιαίου ιστορικού και φυσιολατρικού πάρκου Παλαιόπολης που θα περιλαμβάνει τον αρχαιολογικό Ιερό Χώρο των Μεγάλων Θεών, το παλιό ξενοδοχείο Ξενία, την Βασιλική πρωτοχριστιανική εκκλησία του Αποστόλου Παύλου, την εκκλησία της Αγ. Παρασκευής, τις αρχαίες νεκροπόλεις, τους Πύργους Γκατιλούζι καθώς και τα νεότερα κτίρια μαζί με τα υφιστάμενα αλώνια της Παλαιόπολης. Ο φορέας θα μπορούσε να είναι το ΔΙΑΖΩΜΑ ή ένας αντίστοιχος ενιαίος πολιτιστικός φορέας.
• ζ) Δημιουργία εφορείας προϊστορικών αρχαιοτήτων με έδρα τη Σαμοθράκη και ολοκλήρωση σχετικών ανασκαφών π.χ. Βουνί, Βρυχό, Φύλλα, Κρεμνιώτισσα κτλ.
• θ) Έκδοση σχετικών συγγραμμάτων μετά την ολοκλήρωση των σχετικών ερευνών.

2. Βυζαντινή και νεότερη Ιστορία

• α) Ανάδειξη των βυζαντινών και μεταβυζαντινών μνημείων της Σαμοθράκης (τα 999  εκκλησάκια θα μπορούσαν να ανακηρυχθούν ως μνημείο βυζαντινής και νεότερης ελληνικής ιστορίας).
• β) Ίδρυση μουσείου νεότερης ιστορίας της Σαμοθράκης που θα ξεκινά λίγο πριν το Χαλασμό του 1821, θα συμπεριλαμβάνει το κίνημα Φιλελληνισμού, και θα φθάνει στις μέρες μας. Χώρος: το παλιό γυμνάσιο της Χώρας.
• γ) Ανάδειξη της τοπικής βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής της Χώρας Σαμοθράκης.
• δ) Αναστύλωση και επαναλειτουργία των παλιών μύλων (π.χ. νερό-, αλευρόμυλοι ή ελαιοτριβείων.
• ε) Καταγραφή και διάσωση της ντοπιολαλιάς της Σαμοθράκης.
• στ) Απελευθέρωση της Σαμοθράκης, Βαλκανικοί Πόλεμοι, Πρόσφυγες και βουλγαρική κατοχή.
• η) Σαμοθράκη ως τόπος εξορίας.
• ι) Χοροί και Πανηγύρια π.χ. μπάλος, μουσική και χορός.
• κ) ανάπλαση του χωριού Ξηροποτάμου (π.χ. δημοτικό σχολείο, μύλοι, πλατεία και εμβληματικά κτίρια.

3. Συνέδρια & φεστιβάλ

• α) Δημιουργία σύγχρονου καλοκαιρινού δημοτικού χώρου συνεδρίων και εκδηλώσεων στο χώρο του δημοτικού χώρου του κάμπινγκ Πλατειάς.
• β) Διοργάνωση αρχαιολογικών, επιστημονικών και άλλων επαγγελματικών συνέδριων.
• γ) Διοργάνωση ημερίδων για θέματα βιωσιμότητας και αειφόρου ανάπτυξης, π.χ. όπως το Samothraki Open Forum.
• δ) Τοπικές γιορτές και πανηγύρια πχ. Γιορτή του Πραουστιού ή του Κατσικιού ή τα κούρτα.
• ε) Φεστιβάλ γευσιγνωσίας και σαμοθρακίτικων συνταγών
• στ) Συχνότερα Student Summer Camps με τη συνδρομή του Προγράμματος Erasmus και άλλων διακρατικών φορέων.

4. Τουρισμός

• α) Δημιουργία νέου ολιστικού τουριστικού brand της Σαμοθράκης ως τόπου πολιτισμού και ευεξίας.
• β) Άρτια λειτουργία του δημοτικού κάμπινγκ Πλατειάς και των Ιαματικών στα Θερμά.
• γ) Πιστοποίηση των ορεινών μονοπατιών και ορεινών ποδηλατικών εκδρομών.
• δ) Λειτουργία του μουσείου ορυκτών στον Προφήτη Ηλία.
• ε) Ανάδειξη των τοπικών προϊόντων μέσα από τις τουριστικές εγκαταστάσεις (π.χ. ξενοδοχεία, μαγαζιά, παντοπωλεία, ταβέρνες, μεταφορές, κτλ.).
• στ) Συνεργασίες για την προβολή της Σαμοθράκης με ΑνΜΘ, ΕΟΤ, ΣΕΤΕ, Aegean Airlines, Zantes κτλ.
• ζ) Ένταξη της Σαμοθράκης στο visa-free πρόγραμμα μαζί με τα άλλα νησιά του Βορείου Αιγαίου.
• η) Ανάπτυξη του αερολιμένα Αλεξανδρούπολης με κίνητρα σε αεροπορικές εταιρείες για δρομολόγια με εσωτερικό και εξωτερικό.